Afval en klimaat: onlosmakelijk aan elkaar verbonden

Bijna elk milieuprobleem heeft een link naar afval. Dat wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door onze productiemaatschappij, het verbranden van fossiele brandstoffen en het uitstoten van CO2 in de atmosfeer. De negatieve impact hiervan op het klimaat is groot. Hoe is dit precies ontstaan? En wat zijn de acties die we kunnen ondernemen om deze impact te verlagen? Lees het in deze blog.

Groei van producten en daarmee afval

In 2015 glipte ongeveer twee derde van de grondstoffen die we uit de aarde hebben gewonnen door onze vingers. Ruim 61 miljard ton aan moeilijk verkregen materiaal ging verloren, en het merendeel raakte zo verspreid dat het niet meer is terug te winnen. Plastic afval, nitraten, en fosfaten uit mest vervuilden onze rivieren en oceanen. Bovendien bederft één derde van al het voedsel, terwijl het Amazonegebied wordt gekapt om meer te produceren. 

Door de opkomst van goedkope fossiele energie, zoals steenkool en aardolie, zijn ruwe grondstoffen - en daarmee eindproducten - explosief gestegen. En er lijkt geen einde aan te komen. In de afgelopen vijftig jaar is de wereldbevolking meer dan verdubbeld, en de hoeveelheid grondstoffen die in onze economie wordt gebruikt is verdrievoudigd. 

De impact van de productie van nieuwe materialen op onze planeet is enorm. Maar liefst 45% van de CO2-uitstoot komt uit de productie van auto’s, kleding, voedsel en andere producten die we dagelijks gebruiken. Deze negatieve impact op klimaatverandering is een product van onze ‘take-make-waste’-economie. De jaarlijks wereldwijde 2,5 miljard ton afval die verspild wordt - lees: 21 miljoen vuilniswagens vol afval - moeten we stoppen. Slechts 7,2 % wordt momenteel hergebruikt.

Earth Overshoot Day

Het is dan ook niet verrassend dat Earth Overshoot Day - de dag waarop er wereldwijd meer grondstoffen verbruikt zijn dan de aarde in één jaar kan produceren - zich elk jaar steeds eerder aandient. En ons kikkerlandje heeft hier, helaas, een enorm aandeel in. Earth Overshoot Day laat zien hoe snel de ecologische voetafdruk van de wereldbevolking groeit en toont het belang van natuurherstel aan. 

Een stapsgewijze verandering om de natuur niet constant te overvragen is noodzakelijk. De wereld moet op weg worden geholpen naar het doel van 0% emissies in 2050 en de 1,5˚C-doelstelling zoals uiteengezet in het Akkoord van Parijs. 

En dat moeten wij mensen samen doen.

Wat kunnen we doen?

Het klimaat laat ons duidelijk weten dat er niks anders overblijft dan actie ondernemen. Om ons al beschadigde klimaat te beheren, moeten we zuiniger omgaan met onze middelen. Het toewerken naar een circulaire economie is een fundamentele stap in de richting van het verwezenlijken van de klimaatdoelstellingen. We moeten naar een wereld zonder afval waarbij reduce, reuse en recycling centraal staat. Hierdoor zal de CO2-uitstoot geminimaliseerd worden ten opzichte van het huidige lineaire systeem. Het biedt een systematisch antwoord op de crisis door zowel de uitstoot te verminderen als het vergroten van de veerkracht tegen de gevolgen ervan. Samenwerking tussen verschillende partijen - bedrijven en overheid -  is hierbij key (lees hier meer over in deze blog 3. Verantwoordelijkheid voor het systeem). Een duurzame groei richting de toekomst, waarbij grondstoffen in harmonie worden gebracht met de natuur, is onontkoombaar. 

Wil je weten hoe je binnen jouw organisatie je voetafdruk op klimaatverandering kan verminderen met effectief afvalbeheer? En hier ook inzicht in krijgt? 

Bron I: https://ellenmacarthurfoundation.org/completing-the-picture / volledig rapport

Bron II: Circularity GAP report, 2023